معنی نام آتیلا، هون، تاتار، تُرک و قرقیز

نام آتیلا را به ترکی به معنی سیلاب گرفته اند. چون مورخی لهستانی قدیمی شکل آگولا را برای نام آتیلا آورده در زبان لاتین به همین معنی آب و سیلاب است. خود نام هیونگ نو (هون) در زبان چینی به معنی بردگان زوزه کش است که این سنت زوزه کشی گرگ وار هونها را مجارها در عهد سیریل قدیس انجام می دادند. جالب است که در روم غربی نام هونها را به صورت "چون" ثبت کرده اند که آن در زبان مغولی به معنی گرگ است. نظر به کلمات سانسکریتی زیر واژۀ تاتار ترجمه سانسکریتی-سکایی همین واژۀ هیونگ نو (هون، مردم چون گرگ به قوت زوزه کشنده) است:

टTa m. sound, तारtAra adj. shrill a high tone

در این رابطه نام تُرک را هم میشود با توجه به وجود نام فارسی توره (گرگ کوچک، شغال) در زبان فارسی به معنی منسوبین به توتم گرگ گرفت. در این خصوص القاب پارتاتوا (پرتوان) فرمانروای معروف اسکیتی که در اساطیر ایرانی تور (گرگ) و گرگ پثن (پهن، پشن، پشنگ) و در یونانی لیکوس (گرگ) است، قابل توجه است. گر چه در قفقاز تور همچنین نام یک نوع بزکوهی تنومند است. نام قِرقیز (قرخیز، خرخیز) را می توان با در نظر گرفتن نام مرتبط آن یعنی گوران قراختایی (ایلهای کناری) که در عهد خوارزمشاهیان در قرقیزستان می زیسته اند، به صورت قیراخ-ایز، کناریها معنی کرد که در تبدیل آن به قرخیز/قرقیز تنها حرف "آ" در وسط این نام مرکب ساقط شده است.

نامهای خیتان، شیوی و تونگوز اشاره به توتم گراز این مردم دارد.