یکشنبه، مرداد ۲۴، ۱۳۸۹

معنی نام آسیا در زبانهای هندواروپایی کهن سمت غرب آسیای صغیر

در غرب آناتولی سرزمینی به نامهای آسیای صغیر و لیدیه خوانده میشده است. اگر ریشه این اسامی در رابطه با هم بدست آید معمای نام قاره آسیا نیز حل میشود: در باره لیدیه نام اروپایی هیده (پنهان و پوشیده و پشتی) در ایلیاد به کار رفته است. خود نام لیدیه در فرهنگنامه تورات به صورت لوط و در زبان یونانی به صورت لیتیه به همین معانی پنهان و پوشیده و پشتی می باشند. در زبانهای سامی نامی که به صورت سپاردا یا سفاردا به شهر سارد پایتخت لیدیه اطلاق شده معنی جایگاه پشتی را میدهد (به عربی صفحه- اردی). در زبان هیتی لفظ ویلوسا به لیدیه اطلاق شده است که آن را می توان مرکب از "وه" (برگشته) و لوکا (=لوسا یعنی سمت نور) معنی نمود. یعنی سرزمینی که پشت به نور است. در خود کلمه هیتی خود لفظ اسکیسا (با توجه به قابل تبدیل بودن حرف "ک" به "س") به معنی پشتی ریشهً اصلی خود لفظ آسیا را نیز در بر دارد. این معنی همانطور که از کلمه اپاک-تر (اپاختر) فارسی بر می آید هم به معنی شمال و هم به معنی غرب بوده است. لابد یونانیان با توجه به موقعیت جغرافیایی سرزمین شان آن را بیشتر به معنی سرزمین شمالی و پشتی میگرفته اند. ولی چون در شرق لیدیه نامهای مختلف سرزمین اورارتو یعنی بیانیلی، آناتولی و خود اورارتو به معنی سرزمین سمت بر آمدن نور و خورشید (به ریشه ائوس –ایه در زبانهای اروپایی از جمله زبان اوستایی) را میداده است. لذا معنی سرزمین پشتی و شمالی یونانیان با معنی سرزمین شرقی هیتیان جایگزین گردید. چه هیتیان مالکان فرهنگی کهن آسیای صغیر خود بر همان پایهً موقعیت جغرافیایی امپراطوری خویش سرزمینهای واقع در سمت کشور اورارتو ما بعد انقراض امپراطوری خود را ایسوه (یعنی سرزمین شرقی) می نامیده اند که خود معنی اصلی لفظ آسیای مورد نظر هیتیان یعنی سرزمین شرقی را اراده می نموده است.

هیچ نظری موجود نیست: