مطابقت گرگریان با ارانیها

هرودوت از اسطوره ای یاد می کند که طبق آن آمازونها (گرجیها، مردم سرزمین زیبا) با اسکیتها در آمیختند و از آنها مردم سئورومات (ماساگت، آلان) به وجود آمد. نظر به جای آمازونها (گرجستان) از اسکیتها و ماساگتهای این اسطوره همان اسکیتهای سمت شکی و شیروان و ماساگتهای کنار رود سمور منظور بوده اند. هرودوت از پرستش الهۀ اجاق خانوادگی تابیتی (تابنده) نزد آنان خبر داده است که این در زبان اسکیتان مهاجر به کردستان ئار (آتش) می شده است. به علاوه هرودوت نام اسکیتان را از کلمۀ اسکیث می گیرد که به معنی جام است و این معنی نام گرگر در سنسکریت هم هست. از اینجا معلوم میشود که ارانیها در اصل همان هندوایرانیان اسکیتی این نواحی بودند که با آمدن ساویرها (بیاتها) و کنگرلوها (استاجلوها) زبانشان به تدریج ترکی شده است:

गर्गरी f. gargari water-jar گرگر مترادف با ئار در آران (اَران) معنی آتش نیز می داده است:

घर्घर m. gharghara fire of chaff