مأخذ اسطورۀ لیلی و مجنون

به نظر می رسد اصل اسطورۀ لیلی و مجنون- قیس می تواند مربوط به سنت عاشقانه دیوانه وار معروف آسیای صغیر باستان یعنی اسطورۀ کیبله/ آگدیستیس و آتیس فریقی باشد. خصوصاً شباهت ظاهر نام اصلی مجنون یعنی قیس (جوان خوش خرام) به آگدیستیس در اسطورۀ آتیس (جوان خوشگل) جلب توجه می نماید.

جالب است که در اسطورۀ آتیس تصریح شده است که وی از عشق کیبله، مجنون شده بود. آگدیستیس را به معنی صخره زن گرفته اند و سمبل آگدیستیس/کیبله در روم یک سنگ سیاه آسمانی بود. نام کیبله به صورت کی-بعله در شبه جزیره عربستان می توانست به معنی به جهت جایگاه الهه (اللات) گرفته شود. این نشانه ها نام کیبله (لیلی، اللات) را با قبله (به جهت [الهه]) و حجرالاسود او مرتبط می سازد.

به نظر می‌رسد نام آگدیستیس (به عنوان اله‍ۀ سنگ آسمانی سیاه و تقدیر، اللات)، در رابطه با حجرالاسود کعبه به معنی اقدس طیس یعنی بسیار مقدس تر گرفته می شده است.