بررسی نامهای اساطیری تریته (اترت) و اوشنر

ثریته (سریت) در اساس مترادف با سام به معنی شادی بخش بوده است:

श्रिया f. sriyA happiness, ita: method

शम m. sama final happiness.

ولی هیئت تریته (اترت) آن به معنی خورده شده (توسط درندگان) است که او در روایات دینی کهن چنین سرنوشتی داشته است:

तृत adj. tRta eaten

आहृत adj. AhRta eaten

مطابق استرابون کاسپیان پیران خود را در جنگل رها کرده و با گرسنگی دادن یا طعمهٔ درندگان کردن، می کشته اند. اسطورهٔ سریت در کتاب پهلوی زادسپرم نشانگر این سنت است:

"سریت از یاران زرتشت، گاوی را که آفریده ی اورمزد بود کشت. در پی انجام دادن این کار ناشایست به دستور کاووس به بیشه یی رفت که پری سگ پیکری (الههٔ مازندران) در آنجا می زیست. او پری را دید و با ضربه ی شمشیرش بدو نیمه کرد. آن دو نیمه هریک سگی جدا شدند. آنگاه سریت انقدر به دو نیم کردن پریان ادامه داد تا اینکه هزار شدند و بر سرش ریختند و او به سزای عمل خود رسید."

و مطابق کتب پهلوی وقتی دیوان نیرومند شدند اوشنر (مرد دانا) وزیر دانای کیکاوس به قتل رسید. بر این اساس اوشنر با ثریته (شادیبخش، مقتول) یا همان اورواخشیه (شادیبخش) در اوستا که از خاندان سام (منظور خاندان آترادات پیشوای آماردان) به شمار رفته و به دست دیوان به قتل رسیده است، قابل قیاس میگردد.

در روایات اسلامی پیامبر مقهور بلعم (پیر مردم، زال دانا) بن باعورا (سوزان، آترادات) که با سگ هار ربط داده شده است یاد آور ثریته است. در تورات در رابطه با بلعم باعورا، آریاییها با آرامیها (مردم والامقام) یکی گرفته شده و هارَ سنسکریتی به معنی ویرانگر و دیوانه به معنی دیگر آن خر گرفته شده است:

हर m. hara destroyer

हर m. hara ass

قهرمان آماردان (پرستندگان الههٔ پلنگ-زن- مار مازندران) در عهد مادها نام آترادات (مخلوق آتش) پیشوای آماردان (آذربرزین روایات ملی) را داشته است. آترادات، خشتریتی (کیکاوس) فرمانروای مادی کارکاشی (کاشان) را در شهر آمل مازندران پناه داده و آشوریان متعاقب وی و مهاجم به مازندران را که تحت رهبری رئیس رئیسان شانابوشو بودند، شکست داده بود.