معنی نام شب یَلدا

در اصل شب یَل- دا (شب زاده شدن ایزد یَل) به لغت پهلوی می باشد که به صورت یَلدا در آمده است. چون یَل و نبرده القاب ایزد مهر یا همان خورشید جنگاور سکاها (خویتو سوروس) و خورشید شکست ناپذیر sol invictos رومیان بوده که شب یلدا شب زاده شدن این ایزد به شمار می رفته است. چون روز بعد از شب یلدا کوتاهترین روز سال (تجسم طفولیت خورشید) بوده است. یول ژرمنها به معنی جشن هم مناسبتی با این جشن تولد ایزد خورشید شکست ناپذیر داشته است که مسیحیت آنرا مصادره به مطلوب کرده است.

شب یلدا پیش تر از آنکه شب تولد ایزد خورشید جنگاور به حساب بیاید در مصر باستان شب تولد خدای خورشید هوروس بوده است و مصریان آنرا شبیه نوروز بابلی و ایرانی دوازده روز جشن میگرفته اند.

شب چله یعنی شب حداکثر کشیدگی کمان شب هم نام ایرانی قدیمی دیگری بر شب یلدا است.