ریشهً بابلی کهن شجره نامهً پسران فرواک خدا-پادشاه پیشدادی

می دانیم مطابق اساطیر کهن ایرانی فرواک (فر-وه- آک یعنی شخص دارنده خوشی فراوان) از فرواکئین (مؤنث همان نام) صاحب سه فرزند به اسامی تخموروپه (پهلوان پرندهً سگسان؛ تهمورث آسمان پیما) یا ویگرد (پرنده نیرومند؛ سیمرغ) و هوشنگ (دانا) و جمشید (شاه سر سبزی جهان زیرین) شد. اساطیر بابلی و آشوری اصل بین النهرینی را با هامبی (سرشار از فرح و خوشی) با سه پسرش پازوزو (سیمرغ سگسر نیرومند بالایی) و انکی (خدای خردمند زمین یا انکیدو=مخلوق انکی) و هومبابا (ایزد سرسبزی جهان زیرین) نشان میدهند که از این میان هومبابا در جنگل درختان سدر به دست گیلگامش (ایزد ماروش مردوک در نقش پادشاه اساطیری بین النهرین) کشته میشود. می دانیم از اژی دهاک (پادشاه اساطیری ماروش بابلی) هم که جمشید را به قتل میرساند همان مردوک مراد است. در اساطیر ودایی فرواک و پسرانش را تحت اسامی ویوسوت (سودبرنده از لذت و خوشی) و زوجهای اشوین (تیز پرواز اسب سیما) و مانو (دانا، ملقب به دارنده عهد و پیمان سوگند حقیقت) و زوجهای یمه (ایزد همزاد سرسبزی جهان زیرین) و یمی پیدا می کنیم. طبق اساطیر هند در زمان حکومت مانو (دانا) طوفان بزرگ زمین را فراگرفت و وی نوح کشتی رهاییبخش این طوفان شد. میدانیم اساطیر بین النهرین نیز نوح طوفان بزرگ را آتراهاسیس یعنی مرد بی نهایت خردمند نامیده اند که از سویی همان خضر جاودانی دریاها (شهریار دریاها) است و از سوی دیگر نظر به اصل و اساس اساطیر بابلی خود همان انکی/ائا یعنی خدای دانای زمین و خرد و آبهای ژرف سومری است. نظر بدین اساس نام ویوسوت یعنی (بهره ور از لذت و خوشی) نام سیامک اساطیر ایرانی را نیز که گاهی به جای فرواک و بیشتر در مقام پدر وی است می توان از ریشه اوستایی سویا (سود و خوشبختی) گرفت؛ گرچه ریشه سانسکریتی این نام در کلمات سائومیه (شراب هوم) و سائوم یمک (فرد بسیار زیبا) این نام را بیشتر و در اساس در رابطه با هئومه (سومه، ایزد شراب هوم) یعنی جمشید زیبا (پادشاه جام درخشان) در مقام خدای قبیله ای شراب و شادی آریائیان مادی و میتانی و کاسی نشان میدهد. گواه صادق نظر اخیر این است که طبق اسطوره سیامک جوان همانند جمشید (هومبابا) به دست دیوی (در این مورد مردوک در نقش گیلگامش دارای شاخهای گاو و خادمش انکیدو) کشته میشود. جالب است که در اوستا نام فرمانروای اساطیری بختیاریها به نام فرتاخشت خومبیگان در کنار آبریز رود کاریزها (کارون) ذکر میگردد که فرتاخشت به لغت اوستایی و خومبی (هومبی، هامبی) به زبانهای سامی هر دو به معنی خوشبخت و کامروا می باشند. جالب است که در اساطیر کهن ایرانی نام انکیدو (مخلوق گاوتمثال انکی) تحت نام سپیتوره (گوساله سفید) برادر جمشید (هومبابا) و تهمورث/ نرسی(= نرسگ) به شمار رفته است. این نشانگر آن است که در این شجره نامه بابلی انکی و انکیدو معادل هم در نظر گرفته میشده اند. مسلم به نظر میرسد اسامی فرواک و پسرانش تهمورث (پهلوان سرزمین ارابه، تخموروپه/نرسی) هوشنگ، جمشید در شجره نامه پادشاهان پیشدادی خونیرث (پادشاهان سرزمین ارابه) یعنی پادشاهان آریایی میتانی واشوکانی نشین (=شهر ارابه، شهر کُرد نشین حسیکه کنونی در سوریه) به ترتیب با اسامی پادشاهان میتانی شوترنه (شهریار جوان و شاداب)، توشراته (سرور توانا و آزاده)، شائوشتاتار (پدر خوب و شایسته) و شتی وزه (شادی ورزنده) مطابقت یافته اند.


Assyrian demon Pazuzu, first millennium BC,
Louvre Museum.

به سبب اینکه مطالب مربوط بدین شجره نامه غول خدایان اساطیری بابلی در غالب دایره المعارفها به طور جامع یافت نمیشود؛ لذا نگارنده این مطلب ویژه را از دایره المعارف اساطیری استاته مستر که تحت عنوان هومبابا قید شده به عینه نقل می نمایم. غول خدا و دیو آسیب رسان به شمار رفتن این خدا-فرمانروایان مردمان توتم پرست کهن دلیل آن است که محل پرستش اصلی اینان خارج از بین النهرین و سمت فلات دامپروران ایرانی و جنگلهای درخت سدر لبنان بوده است:
Encyclopedia, StateMaster > Humbaba:
“In Akkadian mythology Humbaba (Assyrian spelling) or Huwawa (Babylonian) was a monstrous giant who was also the guardian of the Cedar Forest where the gods lived. His face is that of a lion. In various sources, his face is like that of the coiled entrails of men and beasts (Myths from Mesopotamia, Dalley. Oxford University Press.) This has lead to the name ""Guardian of the Fortress of Intestines."" He is the brother of Pazuzu and Enki and son of Hanbi. Chaldean mythology is the collective name given to Sumerian, Assyrian and Babylonian mythologies, although Chaldea did not comprehend the whole territory inhabited by those peoples. ... Babylonia was an ancient state in Iraq), combining the territories of Sumer and Akkad. ... The mythology and legends of many different cultures include mythological creatures of human appearance but prodigious size and strength. ... The Cedar Forest is the glorious realm of the gods of Mesopotamian mythology. ... This article discusses the term God in the context of monotheism and henotheism. ... In Assyrian and Babylonian mythology, the god Pazuzu was the king of the demons of wind, and son of the god Hanbi. ... Enki was a deity in Sumerian mythology, later known as Ea in Babylonian mythology. ... In Sumerian and Akkadian mythology Hanbi was a god of evil, king of all evil spirits, and father of Pazuzu. ...
In the Epic of Gilgamesh, after they become friends following a fight, Gilgamesh and Enkidu set out on an adventure to the celestial Cedar Forest to slay Humbaba. Gilgamesh tricks the monster into giving away his seven "radiances" by asking to be his brother in law. When Humbaba's guard is down, Gilgamesh punches him and captures the monster. Defeated, Humbaba appeals to a receptive Gilgamesh for mercy but Enkidu convinces Gilgamesh to slay Humbaba. In a last effort, Humbaba tries to escape but is decapitated by Gilgamesh. Enlil, the god who set Humbaba as the forest's guardian, becomes enraged upon learning this and redistributes Humbaba's seven splendors (or "auras") to others. It is interesting to note that no vengeance was layed upon the heroes. Some believe that Humbaba was not a god or demon but just a giant. Enkidu and Gilgamesh, cylinder seal from Ur III Enkidu appears in Sumerian mythology as a mythical wild-man raised by animals; his beast-like ways are finally tamed by a courtesan named Shamhat. ... Enlil was the name of a chief deity in Babylonian religion, perhaps pronounced and sometimes rendered in translations as Ellil in later Akkadian. ...”