معنی شنبه (شنبت) و آدینه و تاریخ

شنبه (شنبت، شمبت) به صورت سنپد در سنسکریت معنی فراوانی (افزایش مال و محصول) را می دهد و آدینه به معنی روز استراحت است:

संपद् f. saMpad (sanpat) abundance

अधीन adj. adhina resting on or in

یک منبع چینی از قرن هشتم میلادی از وجود ایام هفته به نام یو شمبت، دو شمبت، سه شمبت، چر شمبت، پنج شمبت، شش شمبت و شمبت در سمت بلخ نام برده است. لذا نامهای ایام هفته در شرق ایران رایج بوده است ولی در غرب ایران (به استثناء بین النهرین) و فرهنگ زرتشتی رایج نبوده است.

واژۀ تاریخ، هندوایرانی و بر گرفته از‌ واژه های تَر (حفظ، ثبت) و ایخ (گذر)، در مجموع یعنی ثبت وقایع گذر زمان به نظر می رسد:

तरति{तॄ} verb tarati[tRR, tar] save

ईखति{ईख्} verb ikhati[ikh] go

اصطلاح ایرانی قدیمی دیگر برای تاریخ ایّام، ماهروز (ماهروذ، گذر ماهها) بوده است:

मास m. mAsa (mAha) month

रूढ adj. rUDha current