مطابقت امشاسپندان و فروهرها با آنوناکی ها و کیتن ها

(Correspondence of Amshaspands and Fravahars with Anunnaki and Kitens)

معنی ایگی گی ها و آنوناکی ها:

ایگی گی: نام این گروه سومری خدایان زیر دست آنو (خدای آسمان) به معنی گروه نجیب به نظر می رسد: ایگی (جبهه)، گی (نجیب).

نام دیگر آنها آنونّاکی نیز به معنی گروه نجبا یا اولاد خدای آسمان است. امشاسپندان (بیمرگان مقدس) معادل ایرانی آنها به نظر می رسند.

مشابهت نام و نشان امشاسپندان (بیمرگان مقدس) با آنوناکی های بزرگ بابلی (اشراف):

۱-سپنت مینو (فروردین): آنو

۲- بهمن (ایزد خندان): آشّور (خندان)

۳- اردیبهشت: اِنکی (ائا، ایزد بهشت روی زمین)

۴- شهریور (ایزد ذوب فلز): ملوخ (ایزد ذوب و قربانی سوز)

۵- سپندارمذ: اینانا (الهۀ پاک آسمانی)

۶- خرداد: انلیل (هاربۀ کاسیان)

۷- مرداد: مردوک

مطابقت فروهر با کیتن (گیتوم، روح نیک نیاکان):

نام فروهر/فرَوشی (نیروی محافظ بر فراز بال گسترنده) معادلی بر کیتن عیلامی (کیدین، گیدیم سومری، روح سازندهٔ نیاکان [که بر فراز سر] بازگشته) به نظر می آید:

prava (प्रव).—[adjective] soaring.

prava (प्रव):—mfn. ([from] √pru) fluttering, hovering, [Ṛg-veda]

श्रय m. shraya (har) protection

आश्रय m. Ashraya (ashi) protection

Gi/Return

Dim/Make/(to)

Dim/Manufacture/(to)

فرّ کیانی (فره کیانی، نیروی برتری پادشاهی) را هم بعداً از کیتن عیلامی اخذ کرده اند. ظاهراً کیتن را به معنی ایرانی ظاهری آن کِی-تن (تداوم زندگی تن پادشاه) گرفته اند:

प्रहा f. prahA any gain or advantage

key: king

तना ind. tanA continually

तनू f. tanU body

گفته میشود نماد فر کیانی (که به نماد فَرَوَهر مشهور است) نشان پیکر بالداری است. این پیکر در دیدگاه بعضی باستان‌شناسان و ایران‌شناسان به نماد اهورامزدا معرفی شده‌است. نماد خورشید بالدار در فرهنگ خاورمیانه و در تمدن مصر، سوریه، و آشور تاریخی طولانی دارد و نماد فروهر اقتباسی از آن است.نماد فروهر، نماد پادشاهی کشور ایران است. نامیدن این نماد به عنوان نماد فَرَوَهَر به قرن نوزدهم میلادی برمی‌گردد و مدرکی دال بر این که این نماد وابسته به دین زرتشتی باشد وجود ندارد. دانشمندان همواره در مورد نماد فروهر اختلاف نظر داشته‌اند. بعضی انگشت‌شمار از نوشته‌های علمی، این نماد را اهورامزدا می‌دانند که اشتباه به نظر می‌رسد. زیرا اهورامزدا نه مذکر است و نه مؤنث. دراصل خداوند موجود زمینی نیست که جنسیت داشته باشد. همچنین دست نیایش را به درگاه خداوند بلند کرده‌است؛ مدرکی دال بر این‌که تصویر پیامبر زرتشت باشد هم وجود ندارد. از آنجایی که پیامبر زرتشت پارچه‌ای به سر می‌بسته و تاج پادشاهی بر سر نداشت این احتمال کمرنگ می‌شود. زیرا پیکری که در میان بال‌های شاهین مشاهده می‌شود، تاج پادشاهی بر سر دارد؛ بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که این پیکر، پیامبر زرتشت نیست. زیرا دارای تاج و جامه پادشاهی است و گردی پیمان (حلقهٔ پیمان به کشور) را به دست گرفته‌است. در دیرباز گردی پیمان همانند تاج، عصا و بازوبند پادشاهی از ابزارهای پادشاهان ایران محسوب می‌شده‌است. بسیاری دیگر فرّ کیانی را نماد فرّ پادشاهی می‌دانند که مستند و معقول است. تصویر انسان در میان بال‌های شاهین، هویت بخصوصی ندارد و به تمام پادشاهان ایران گفته می‌شود که این نماد را برای بیان هویت ایرانی خود بکار برده و در سنگ‌نبشته‌ها کنده‌کاری کرده‌اند؛ بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که این پیکر، در واقع نماد فر پادشاهی ایران است. اما زرتشتیان زمان هخامنشی این نماد را بر بالای آتشکده‌های خود نصب می‌کردند و آن را مقدس و نماد نژاد خود می‌دانستند. در سکهٔ یافت شده مربوط به پیش از دوره اشکانیان و سده سوم پیش از میلاد مسیح، وادفَرَداد یکم، فرترکه پارس درحالی در مقابل آتشکده زرتشتی و درفش کاویانی در حال نیایش است که در بالای آتشکده، نماد فر کیانی به وضوح مشخص است؛ ولی درمجموع بنا بر سکه‌های یافته شده و کتیبه‌های باستانی پیش از اسلام، قطعی است که فر کیانی نماد هویت ایرانی-عیلامی بوده و در طرف مقابل دارِ مهر (جام آتش) به عنوان نماد مزدیسنا محسوب می‌شده‌است.