معنی نام جَرگَلان

نظر به در مسیر رودخانه بودن این ناحیه، نام آن از جَر (نهر، رودخانه) و گَلَنَ (جاری) عاید شده است.

झरी f. jhari river

गलन adj. galana flowing

در مزار شریف جوی را جر می گویند.

چون در این باب گفته شده که فراریان مقابل مغول و مردم بومی متوجه شدند آب رودخانه جيحون که توسط مغولان از کناره های آن سرازير شده به سوی غرب جريان يافته و جلگه بيکران «ساری قميش» را سيراب نموده است. در اين جريان درياچهٔ بزرگی از آب شيرين نيز در اين محل ايجاد شده است.

این مردم که از طوايف مختلف بودند در ساری قميش گردآمده با احداث شبکه‌های پيچيدهٔ آبياری مانند قنات به زراعت پرداختند. آنها به کمک شبکه های آبرسانی بيش از ۵۰ هزار هکتار زمين آبياری کردند. بخشی از مردم نيز به پيشه وری و بخش ديگر دامداری پرداختند.